Elbląg
Nie wiele miast w Polsce może pochwalić się tytułem jednego z najstarszych miast w kraju. Elbląg zdecydowanie zalicza się do tego elitarnego grona. To także najstarsze miasto w województwie warmińsko-mazurskim. Elblążanie mogą o sobie mówić „mieszczanie” od 1246 roku, kiedy to miasto otrzymało prawa miejskie. Jako rok założenia uznano 1237. Dzisiaj Elbląg należy do województwa warmińsko-mazurskiego, w którym stanowi ważny ośrodek polityczny, gospodarczy i kulturowy.
Miasto Elbląg było miastem portowym, stąd jego wspaniały rozwój i okresy zamożności mieszkańców. Z czasem jednak port przestał spełniać wymogi przepustowości, a miasto straciło na znaczeniu. Po okresach świetności pozostało jednak mnóstwo wspaniałych zabytków, które dzięki sukcesywnej rewitalizacji i renowacji odzyskują swój dawny blask. Przykładem wspaniałych budowli sakralnych, które warto zobaczyć odwiedzając Elbląg, jest Kościół katedralny św. Mikołaja. Kościół pochodzi z przełomu XIII i XIV wieku, choć został przebudowany po pożarze spowodowanym błyskawicą w styczniu 1777 roku. W kościele znajdują się cenne wyposażenie m.in. późnogotyckie tryptyki, gotyckie drewniane figurki apostołów w nawie głównej czy chrzcielnica brązowa z 1387 roku. Można także zobaczyć gotycki relikwiarz Krzyża św. Czy płyty nagrobne z połowy XIII wieku.
Innym cennym zabytkiem, obok którego nie można przejść obojętnie, jest Brama Targowa z 1309 roku i pozostałości po fortyfikacjach miejskich. Warto zobaczyć także kanał elbląski, ścieżkę kościelną czy Kaplicę pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Elblągu. Warto zwiedzić także kościół podominikański NMP, zbudowany na przełomie XIII i XIV wieku. Dzisiaj budynek ten to galeria „El”. Budynek został częściowo zburzony w 1945 roku, a następnie zrekonstruowany w latach sześćdziesiątych XX wieku. Ołtarz główny tego kościoła znajduje się w kościele katedralnym, a pozostałe wyposażenie, w tym prospekt organowy, epitafia czy empory, uległy zniszczeniu.
Mnogość obiektów sakralnych, które można zobaczyć w Elblągu jest imponująca. Kościół św. Wojciecha, Kościół Bożego Ciała z przełomu XIII-XIV wieku czy XIV-wieczne kościoły Świętego Ducha i św. Antoniego także zachęcają do zwiedzenia. Warto także zobaczyć Cerkiwe prawosławną św. Marii Magdaleny , która niegdyś była kaplicą ewangelicką. Wśród budowli niesakralnych warto zobaczyć pałac Augusta Abbegga czy pałacyk przy ulicy Pułaskiego.
Choć dzisiejszy Elbląg nie ma zamku, to nie zawsze tak było. W latach 1251 – 1309 był tam najważniejszy zamek krzyżacki w Prusach. Do 1309 roku był siedzibą krajowego mistrza pruskiego. W 1454 roku zamek został zaatakowany i zniszczony, a do dzisiejszych czasów przetrwały się jedynie pozostałości północnego podzamcza, w tym piwnice. Do tego ostał się także XIV-wieczny browar, fragmenty murów i baszty. Piwnice zachodniego skrzydła zamku posłużyły jako podstawa dla budynku z 1521 roku. Dzisiaj znajduje się w nim muzeum.
